Google NotebookLM, trợ lý AI, trí tuệ nhân tạo
NotebookLM là gì?
NotebookLM là một trợ lý AI hỗ trợ người dùng trong việc tìm hiểu, nghiên cứu và tạo ghi chú thông tin. Người dùng có thể tải lên các nguồn dữ liệu, và AI sẽ cùng họ phân tích để làm rõ vấn đề. Điểm nổi bật của NotebookLM là khả năng xử lý hầu hết các định dạng thông tin, bao gồm văn bản, PDF, âm thanh và video.
Hiện tại, Google đã tích hợp các mô hình ngôn ngữ tiên tiến vào NotebookLM, bao gồm Gemini 1.5 Pro, giúp tăng cường khả năng suy luận, xử lý thông tin hiệu quả và hỗ trợ phân tích các tài liệu dài nhờ khả năng xử lý bối cảnh lớn.
Về mặt kỹ thuật, NotebookLM hoạt động theo nguyên tắc của hệ thống RAG (Retrieval-augmented generation), sử dụng khả năng suy luận và "kiến thức nền tảng" của mô hình Gemini Pro để đọc và phân tích dữ liệu do người dùng cung cấp. Điều này biến mỗi Notebook hay toàn bộ hệ thống NotebookLM thành một hệ thống RAG riêng biệt cho mỗi tài khoản người dùng, giúp xử lý các tài liệu cụ thể.
Google cam kết rằng toàn bộ nội dung do người dùng tải lên để phân tích sẽ không được sử dụng cho mục đích huấn luyện AI, giúp giảm thiểu lo ngại về tính riêng tư so với việc chia sẻ dữ liệu trên các hệ thống chatbot công cộng khác.
Dưới đây là một số khái niệm cơ bản liên quan đến các tính năng của NotebookLM:
- Notebook: Đây là một không gian tương ứng với mỗi chủ đề mà người dùng đang nghiên cứu. Trong đó sẽ chứa mọi nguồn thông tin liên quan đến chủ đề đó.
- Nguồn: Là các tài liệu, dữ liệu mà người dùng tải lên để AI phân tích. Hiện tại, các loại nguồn có thể tải lên bao gồm: File Doc hoặc Slide từ Google Drive, file PDF, văn bản (text), URL trang web (với điều kiện trang web đó cho phép), file markdown, link Youtube và file âm thanh. Các định dạng hỗ trợ gồm: “pdf, txt, md, 3g2, 3gp, aac, aif, aifc, aiff, amr, au, avi, cda, m4a, mid, midi, mp3, mp4, mpeg, ogg, opus, ra, ram, snd, wav, weba, wma”.
- Google NotebookLM cho phép mỗi Notebook chứa tối đa 50 tài liệu, mỗi tài liệu có dung lượng tối đa tương đương 200.000 từ. Sau khi tải lên, AI sẽ tự động phân tích, tóm tắt nội dung của từng tài liệu và đưa ra các gợi ý về cách khai thác tài liệu đó.
Các ứng dụng của NotebookLM
Khác với các nền tảng chatbot khác, NotebookLM tập trung vào việc phân tích dữ liệu để cá nhân hóa trải nghiệm dựa trên tài liệu mà người dùng tải lên. Những tính năng chính của nó bao gồm:
- Tự động tạo hướng dẫn phân tích và tóm tắt các tài liệu đã tải lên.
- Trả lời các câu hỏi của người dùng về nội dung tài liệu, kèm theo các trích dẫn cụ thể.
- Hỗ trợ brainstorm và mở rộng ý tưởng dựa trên các nguồn tài liệu đã cung cấp.
- Kiểm tra lại thông tin một cách dễ dàng và chính xác.
- Liên kết giữa các tài liệu, giúp tạo ra một bức tranh tổng quát hơn từ các thông tin có trong các tài liệu khác nhau.
- Bảo đảm tính riêng tư cho dữ liệu người dùng.
- Hỗ trợ học tập và ôn bài cho học sinh, sinh viên.
- Nghiên cứu và phân tích thông tin.
- Nghiên cứu các văn bản pháp luật.
- Phân tích phản hồi của khách hàng.
- Xử lý tài liệu đào tạo (training).
- Tổng hợp và đánh giá báo cáo sau chiến dịch.
- Phân tích nội dung video, v.v.
Workflow cơ bản khi sử dụng NotebookLM:
- Xử lý tài liệu đã tải lên: Sau khi tải tài liệu lên thành công, tất cả tài liệu sẽ hiển thị trong một danh sách ở cột bên trái. Khi chọn một tài liệu, giao diện sẽ hiển thị tóm tắt ngắn gọn về nội dung của tài liệu đó.
- Tag và phân tích: AI sẽ tự động gán các thẻ (tag) cho những chủ đề chính trong tài liệu. Khi bấm vào một tag, một prompt sẽ được tạo tự động và hiển thị trong cửa sổ chat bên phải. Từ đó, người dùng có thể bắt đầu trò chuyện với AI để tìm hiểu thêm thông tin chi tiết.
Khi người dùng đọc chi tiết nội dung tài liệu đã tải lên, nếu chọn một từ, câu hoặc đoạn văn, cột bên phải sẽ tự động hiển thị các tùy chọn nhanh, bao gồm: đề xuất ý tưởng liên quan, tóm tắt, thêm vào ghi chú, và giải thích chi tiết hơn cho đoạn đó.
Tính năng đề xuất ý tưởng và giải thích rất hữu ích, vì nó giúp việc đọc tài liệu trở nên nhanh chóng và hiệu quả hơn rất nhiều. Nhờ đó, người dùng gần như không cần phải mở thêm tab khác để tra cứu thông tin, giúp tập trung hoàn toàn vào việc nghiên cứu tài liệu.
Khi bạn chọn một câu chứa khái niệm quan trọng, AI sẽ tự động liên kết với các phần khác trong cùng tài liệu cũng như những tài liệu khác có nội dung tương tự để tổng hợp lại thông tin. Điều này giúp bạn có cái nhìn cụ thể hơn về khái niệm mà mình quan tâm.
Với tính năng giải thích, đoạn văn đã được tô sáng sẽ được AI làm rõ bằng cách liên kết với các phần khác có nội dung liên quan và trả về một phản hồi chi tiết hơn. Đôi khi, AI sẽ bổ sung thêm các thông tin về khái niệm, định nghĩa mà văn bản gốc không đề cập để giải thích vấn đề một cách toàn diện.
Phân tích toàn bộ các tài liệu
Tính năng chủ đạo của NotebookLM là giao diện chat, cho phép người dùng tương tác trực tiếp với AI để khám phá và tổng hợp thông tin từ các tài liệu đã tải lên. Khi nhận một câu truy vấn (prompt), model Gemini sẽ chỉ dựa vào dữ liệu mà người dùng đã cung cấp để phản hồi, giúp giảm thiểu tình trạng "hallucination" và nâng cao độ chính xác của câu trả lời.
Mặc định, khi bạn nhấn vào "Hướng dẫn về sổ ghi chú," NotebookLM sẽ tự động tạo ra một số truy vấn như: Câu hỏi thường gặp về tài liệu, hướng dẫn ôn tập, mục lục nội dung, dòng thời gian và tóm tắt tài liệu. Sau khi chọn một trong các gợi ý này, bạn sẽ nhận được một phản hồi tương ứng với cách tiếp cận đó.
Bên cạnh đó, NotebookLM còn cung cấp thêm ba câu hỏi gợi ý dựa trên nội dung tài liệu mà bạn đã tải lên. Tất nhiên, bạn có thể đặt các câu hỏi khác để khám phá sâu hơn về các nội dung đã được phản hồi. Khi bạn đóng cửa sổ trò chuyện lại, có thể bấm vào nút Xem cuộc trò chuyện để xem lại lịch sử trao đổi giữa bạn và AI.
Vì cuộc trò chuyện với AI có thể kéo dài và chứa nhiều thông tin, mỗi phản hồi cũng thường rất chi tiết. Khi AI đưa ra câu trả lời có giá trị mà bạn muốn lưu lại, bạn có thể nhấn vào nút Lưu ghi chú ở dưới bên phải phản hồi của AI. Khi đó, nội dung sẽ được lưu vào danh sách các ghi chú, giúp bạn dễ dàng xem lại mà không cần phải tìm kiếm trong lịch sử chat.
Xem lại các ghi chú đã tạo
Một điểm nổi bật khác của NotebookLM là khả năng cho phép người dùng chọn một hoặc nhiều bản ghi chú đã tạo. Khi bạn tick vào các ghi chú này, bốn tùy chọn sẽ xuất hiện bên dưới: Giải thích, Phê bình, Đề xuất ý tưởng liên quan, và Tạo dàn ý.
Ví dụ, sau khi hoàn thành việc nghiên cứu và đã gom đủ các thông tin quan trọng, bạn có thể chọn tất cả các ghi chú chứa nội dung cần thiết và nhấn Tạo dàn ý. Lúc này, AI sẽ tạo ra một bố cục bài viết giúp bạn hình dung cách gắn kết các thông tin lại với nhau, từ đó tiết kiệm rất nhiều thời gian cho việc tổ chức nội dung.
Sau khi bạn hoàn thành một bài viết và lưu lại trong danh sách các ghi chú, bạn có thể chọn Phê bình để AI đánh giá bài viết của mình. Khi thử nghiệm với tính năng này, AI sẽ kiểm tra lỗi chính tả, cách sử dụng từ ngữ, chỉ ra những chỗ lặp từ và thậm chí gợi ý thêm một số thông tin hữu ích mà bạn có thể cân nhắc đưa vào bài viết.
Một số lưu ý:
Khi tìm kiếm thông tin về một chủ đề cụ thể, mình thường lướt qua nhiều trang web để tìm nguồn dữ liệu cần thiết. Khi tìm thấy một nguồn tin quan trọng, mình sử dụng add-on Google Keep trên trình duyệt để nhanh chóng lưu lại. Sau đó, mình chỉ cần vào NotebookLM và import tất cả các ghi chú đã lưu liên quan đến chủ đề đó. Cách này giúp tiết kiệm khá nhiều thời gian so với việc copy và paste nội dung để đưa vào AI phân tích.
Hiện tại, NotebookLM chưa hỗ trợ phân tích hình ảnh. Do đó, nếu bạn muốn đưa hình chụp có chứa văn bản vào, bạn có thể sử dụng các ứng dụng nhận diện OCR để chuyển đổi chúng thành văn bản trước, hoặc gom các hình ảnh có nội dung chung vào một file PDF để tải lên NotebookLM.
Trên thực tế, bên cạnh các prompt và tùy chọn phân tích có sẵn trong NotebookLM, việc khai thác sâu các nội dung cần phân tích vẫn phụ thuộc vào nhu cầu chuyên môn của mỗi người dùng. Ngoài ra, có một prompt truy vấn rõ ràng và cụ thể, tập trung vào vấn đề cần phân tích, là điều cần thiết để đạt được hiệu quả khi sử dụng NotebookLM cũng như các ứng dụng chat AI khác.
COMMENTS